از همین رو با طرح برخی از سوالات علمی در باب استهلال این ماهها تلاش میکنیم به پاسخی قانع کننده دراین خصوص برسیم .

کارشناسان نجوم همگی براین مطلب اذعان دارند که رویت هلال ماه در شب چهارشنبه امسال درهیچ نقطه از کشورمان امکان پذیر نبوده اما با وجود چنین مطلبی ستاد استهلال ماه مبارک رمضان با تشکیل گروههای مختلف در نقاطی از کشورمان تلاش کرد با رویت هلال ماه اطلاعیه ای مستدل بریافته های علمی و شرعی را دراختیار مردم قرار دهد.

علیرغم این تلاشها هیچ یک از گروههای اعزامی موفق نشدند هلال ماه را رویت و گزارش مذکور را رسما اعلام نمایند .ازهمین رو هیچ گزارشی مبنی بر رویت هلال ماه در شب چهارشنبه صادر نشد.

اما صبح امروز معتمدین دفتر رهبر معظم انقلاب از رویت هلال ماه در روز به این دفتر خبر میدهند که اصطلاحا به این پدیده "رویت در روز " گفته میشود که بنابر فتوای مقام معظم رهبری درچنین شرایطی فردای روز "رویت در روز" بعنوان اولین روزماه قمری محاسبه میگردد.

ازسوی دیگر گزارشهای دریافتی از نقاط مختلف جهان نیز حکایت ازاین نکته دارد که در هیچ یک ازکشورهای جهان هلال ماه رویت نگردیده و گزارشهای منتشره درخصوص رویت ماه رمضان در تعداد انگشت شماری از مناطق مانند کانادا نیز به تائید نرسیده است .

ازهمین رو و با استناد به این مطلب که هیچ یک از ماههای قمری 31روزه نمیتواند باشد روزچهارشنبه روز پایانی ماه شعبان محسوب و اولین روز ماه مبارک رمضان از پنجشنبه آغاز میگردد.

کشورهایی مانند ایران ،عمان ،مراکش وبرخی از کشورهای آفریقایی رسما پنجشنبه را روز اول ماه مبارک رمضان اعلام کردند .

دراین میان کشورهایی مانند عربستان،لیبی ، کشورهای حاشیه خلیج فارس،کشورهای آسیای شرقی و ترکیه نیز چهارشنبه را بعنوان اولین روزماه رمضان اعلام کردند.

درحالی که بسیاری از کشورهای اهل تسنن مانند شیعه بر رویت هلال ماه با چشم غیر مسلح تاکید دارند عربستان از قوانین متفاوتی دراین خصوص پیروی میکند که میتوان مهمترین علت تفاوت یک روزه اولین روز ماه رمضان و شوال بین ایران و عربستان عنوان کرد.

این کشور با تدوین تقویمی سراسری با نام " ام القری" روزها و ماههای سال را متفاوت از دیگر کشورها تدوین میکند بطوریکه با استناد به شواهد خود براساس شهرت به عدالت روزهای اول هر ماه را در تقویم خود میگنجاند.

روز گذشته نیز عربستان درپی دریافت گزارشهایی از منطقه تبوک در شمال عربستان مبنی بر رویت هلال ماه اقدام به انتشار اطلاعیه آغاز ماه مبارک رمضان نمود.

گزارشی که بنابر اذعان منجمین مختلف شیعه وسنی دارای پایه و اساس علمی نبوده واحتمال خطا در آن بسیار است .

گزارشهای مذکور آنچنان تعجب کارشناسان را برانگیخت که کارشناسان نجوم در میزگردعلمی الجزیره درهمین خصوص مجبور به نشان دادن عکس العمل درقبال دولت سعودی نموند.

همانگونه که نمی توان صحت این گزارش را براساس جایگاه علمی رویت هلال ماه مورد تاکید قرار داد نمیتوان فتوای دروغ را نیز برای این امر صادر کرد اما یک نکته پنهان علمی میتواند صدور چنین گزارشی را که زمینه ساز صدور اطلاعیه رسمی دولت عربستان شد را توجیه نماید.

اصلاحی میان کارشناسان نجوم دراین خصوص مطرح است که فرد استهلال گر برایش این امکان وجود دارد که دچار توهم یا خیال پردازی در استهلال شده باشد .

بگونه ای که هم اکنون منجمان براین باورند که استهلال با چشم غیر مسلح برای 20درصد افراد جهان امکان پذیر است .

آنها میگویند: رویت هلال اول ماه فقط در 30دقیقه هنگام غروب خورشید وماه امکان پذیر خواهد بود که این زمان بدلیل آنکه تاریک شدن هوا پس از غروب نیاز به زمان دارد با کاهش 20دقیقه ای از این فرصت روبرو میگردد.

استرس ایجاد شده برای استهلال کننده در 10دقیقه باقی مانده این امکان را که ممکن است هر بخار یا دود یا ابری با بازتابش نور به شکل هلال ماه دیده شود وجود دارد .

ازهمین رو رویت با چشم غیر مسلح و گزارش آن پس از تائید نقطه قرار گرفتن ماه براساس برآوردهای نجومی ممکن خواهد بود زیرا ممکن است استهلال کننده تصویر هلال را در نقطه دیگری ببیند که پایه علمی نداشته باشد.

ازاین رو منجمین براین اعتقادند که براساس برآوردهای علمی درهیچ یک از نقاط دنیا رویت هلال ماه رمضان سال جاری قابل رویت نبوده و گزارشات دریافتی از تبوک صرفا میتواند یک خیال پردازی باشد .

ازسوی دیگر بنابرسنتی قدیمی برخی ازکشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس با تابعیت گرفتن از عربستان صدور اطلاعیه دولت سعودی را ملاک خود قرار داده و از آغاز و پایان ماه رمضان به مردمشان خبر میدهند که این امر در برخی کشورهای آسیای شرقی نیز دیده میشود.

اما همه کشورهایی که چهارشنبه را روز اول ماه رمضان اعلام کرده اند نمیوشد زیرا باوجود اعلام روزچهارشنبه بعنوان اولین روز ماه رمضان در لیبی این کشور تابع قانون مقارنه است .

درحالی که کشور مراکش در همسایگی لیبی تابع رویت هلال ماه با چشم غیر مسلح است .

ترکیه نیز از دیر باز تابع هیچ یک ازقوانین مذکور نبوده و براساس اطلاعیه رسمی مدارس دینی و دولت ابتدا و انتهای ماه قمری را اعلام میکرده است.

دراصلاح مقارنه به قرار گرفتن زمین ماه و خورشید در یک خط بگونه ای که ماه بین زمین و خورشید باشد گفته میشود.

این اتفاق علمی ممکن است در هر ساعتی از روز یا شب رخ دهد که براساس قوانین جاری لیبی با وقوع مقارنه روز بعد بعنوان روز ابتدای ماه قمری تلقی میگردد.

دراین شرایط هیچ گاه هلال ماه قابل رویت نیست زیرا هلال ماه پس از آن دیده میشود که نور خورشید پس از بازتابش به زمین برسد ازهمین رو درشرایط مقارنه هیچ بازتابشی صورت نمیگیرد.

ازهمین رو میتوان گفت اعلام روز پنجشنبه بعنوان روز اول ماه مبارک رمضان براساس استنادات علمی و رعایت قوانین مذهبی صورت گرفته است و اختلاف میان رویت هلال ماه در ایران وعربستان نمیتواند جنبه سیاسی داشته باشد وصرفا بخاطر نوع تفکر قالب برای ایجاد تقویم قمری است .